عمارت شیرینه

عمارت شیرینه در محلی موسوم به همین نام در دل کوه و در ۵ کیلومتری شرق خورموج احداث گردیده است.این بنا توسط محمد خان دشتی بنا نهاده شده و با توجه به اینکه سرچشمه آب شیرینی در کنار عمارت قرار داشت مشهور به عمارت شیرینه گردید. قدمت این بنا به صد سال می‌رسد. عمارت شیرینه دارای دو طبقه بوده و از مصالح سنگ و گچ ساخته شده‌است . طبقه زیرین به دو بخش تقسیم می‌شود بخش مرکزی که به صورت یک سالن به ابعاد ۲۴ متر مربع است درگاههای به شکل هلالی به طور قرینه در دیوارهای شرقی و غربی ایجاد کرده‌اند که از طریق این درگاهها به دهلیزی که به صورت کمربندی تمام سالن را دور می‌زند راه پیدا می‌کند. سالن مرکزی در مجموع ۸ درگاه قوسی شکل دارد که به دهلیز ار تباط پیدا می‌کند .دالان مجاور سالن دارای ۳ متر عرض و ۶ دریچه نور گیر به صورت قرینه در سقف آن ایجاد کرده‌اند که نور لازم را در این بخش تامین کرده‌است. ورودی دهلیز با سه پله به داخل بنا راه داشته و در جانب غربی دهلیز ایجاد شده‌است. طبقه دوم که در حقیقت شاه نشی می‌باشد دارای تزئینات و الحاقات مخصوص به خود می‌باشد و در این قسمت قرینه سازی و تعادل و همچنین منظر سازی بسیار ماهرانه و استادانه بکار بسته شده مخصوصاً در شاه نشین مقرنس کاری و کاربندی و قرینه سازی در هلالی‌های گچبری بخوبی بکار گرفته شده‌است عوامل تزئینی این بنا علاوه بر کاربندی‌ها و قاب‌های تزئینی زیر قوس‌های سقف و همچنین طاقنماهای تزئینی و طاقچه‌های متعدد که به صورت قرینه در دیوارهای جانبی شاه نشین بکار گرفته شده از انواع بدیع طاق و طاقنما از جمله کلمبو که مخصوص آب انبارها و کاروانسراهاست در این بنا بکار رفته‌است. همچنین پوشش درگاهها به صورت چپیله نیز از دیگر عوامل بارز این بنا است. طاق بین تویزه‌ها ترکیبی از خوانچه پوش است که مشابه آن را در مسجد جامع یزد و خانه سوکیاسیان اصفهان می‌بینیم.